Dla pszczół pyłek kwiatowy jest cennym pokarmem o wysokiej zawartości białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin, aminokwasów i innych niezbędnych dla życia związków.  Przy niedostatku pyłku rozmnażanie pszczół ustaje, pszczoły szybko słabną, stają się niezdolne do pracy i przedwcześnie giną.

Wśród głównych grup substancji w największej ilości występują w pyłku kwiatowym cukry (33,7%), następnie białko ogólne (23,9%), celuloza (22,4%), woda (9,5%), lipidy całkowite (5,4%), biopierwiastki (1,3%), związki fenolowe (1,2%) i witaminy (0,2%). Wymienione składniki dają ogólną wartość 97,6% (tab. poniżej). Około 70% substancji znajdujących się w pyłku kwiatowym (wyłączając wodę i celulozę) odznacza się działaniem biologicznym.

Skład chemiczny pyłku  

Składniki

Średnia zawartość (%)

Białko ogólne
Aminokwasy (kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, lizyna, glicyna (17,6); Aminokwasy egzogenne i względnie egzogenne (8,6); Wolne aminokwasy (4,2); Kwasy nukleinowe (2,7); Enzymy (inwertaza, amylaza, lipaza)

23,9

Lipidy całkowite
Kwasy tłuszczowe (palmitynowy, oleinowy, linolowy, a-linolenowy (3,8); Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (2,7); Fosfolipidy (1,3); Fitosterole (1,1)

5,4

Cukry
Cukry redukujące (fruktoza, glukoza) (25,6); Cukry nieredukujące (sacharoza) (4,5); Cukry złożone (4,2)

33,7

Związki fenolowe i triterpenowe
Flawonoidy (rutyna) (0,72); Leukoantocyjanidyny i katechiny (0,27); Kwasy fenolowe (kwas chlorogenowy) (0,19); Związki triterpenowe; Kanabinoidy; Alkaloidy pirolizydynowe

1,2

Witaminy
Witaminy rozpuszczalne w wodzie (witaminy grupy B, witamina C) (0,16); Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (b-karoten, witamina E) m(0,04)

0,2

Biopierwiastki
Makroelementy (sód, potas, magnez, wapń, fosfor) (1,29); Mikroelementy (mangan, żelazo, kobalt, nikiel, miedź, cynk) (0,04)

1,3

Inne składniki
Woda; Celuloza; Popiół ogólny (3,5)

9,5
22,4

Łącznie

97,6


W nawiasach podano substancje występujące w największych ilościach.      (Źródło:„Skład chemiczny pszczelego pyłku kwiatowego" Bogdan Kędzia - Postępy Fitoterapii 2/2008 Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu)

 


Właściwości odżywcze i lecznicze produktów pszczelich znane były od czasów prehistorycznych. Były one wykorzystywane nie tylko w postaci artykułów żywnościowych, ale również jako leki stosowane w różnego rodzaju dolegliwościach. Współcześnie nauka potwierdza ich lecznicze właściwości. Pszczoły zbierają z kwiatów pyłek, mieszają z odrobiną miodu, nektaru i wzbogacając wydzieliną własnych gruczołów  w postaci uformowanych kulek, obnóży przenoszą do ula w specjalnych koszyczkach na tylnych obnóżach. Pyłek kwiatowy (obnóża) nazywany często pyłkiem pszczelim stanowi kompozycję wielu ważnych dla organizmu człowieka składników odżywczych. Pyłek kwiatowy (obnóże) można wykorzystać   z powodzeniem jako suplement diety. Pyłek kwiatowy odznacza się silnym działaniem adaptogennym.

 pylek

 

Składniki

W 100g

W 1łyżeczce (10g)

Energia

262 kcal

26 kcal

Białko

20,1g

2g

Tłuszcz

4g

0g

Węglowodany

36,1g

4g

Błonnik

6,4g

1g

 

 

Pyłek kwiatowy jest produktem bardzo bogatym w biologicznie aktywne substancje. W ziarnach pyłku  pochodzących z różnych gatunków roślin stwierdzono obecność ponad 250 substancji. Do zasadniczych grup związków należą białka i aminokwasy, flawonoidy, węglowodany, lipidy i kwasy tłuszczowe, enzymy i  koenzymy, witaminy oraz sole mineralne. 

 

Składniki biologiczne pyłku kwia­towego

Właściwości lecznicze

Męskie fitohormony

przeciwutleniające

Niezbędne aminokwasy

anaboliczne

Wszystkie rodzaje witamin

odnawiające

Makro- i mikroelementy

ochraniające komórki

Nienasycone kwasy tłuszczowe

przeciwbakteryjne

Fenole i kwasy fenolowe

immunoregulujące, przeciwzapalne

Flawonoidy

ochraniające przed napromieniowa­niem, żółciopędne

Alkaloidy, glikozydy

ochraniające przed niedokrwistością

Cukry (w tym pochodzące z nektaru)

wzmacniające naczynia włosowate

Białka roślinne

przeciwmiażdżycowe, ogólnie wzmacniające

 

Właściwości biologiczne (źródło: Hodowla pszczół pod redakcją naukową prof. dr hab. Jerzego Wilde, prof. dr hab. Jarosława Prabuckiego)

W badaniach klinicznych za najważniejsze właściwości biologiczne uznano: odżywcze, regeneracyjne, hipolipemiczne (zmniejszające stężenie lipidów w surowicy krwi, odtruwające (detoksykacyjne), adaptogenne, antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwnowotworowe.

Właściwości medyczne (źródło: Hodowla pszczół pod redakcją naukową prof. dr hab. Jerzego Wilde, prof. dr hab. Jarosława Prabuckiego)

W badaniach i profilaktyce medycznej wykazano między innymi, że pyłek kwiatowy stosowany w postaci różnych preparatów daje dobre wyniki w leczeniu: hiperlipidemii i miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, choroby nadciśnieniowej, zapalenia mięśnia sercowego, anemii, chronicznych obstrukcji, wzdęć i infekcji jelita grubego, impotencji u mężczyzn, chorób nowotworowych, schorzeń wątroby o różnej etiologii, stanów zapalnych i przerostu gruczołu krokowego, niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, chorób układu oddechowego, chorób nerwowych, psychicznych, alergicznych, tężyczki, rogowacenia białego, i opryszczkowego zapalenia skóry.